23 NİSAN’IN BİLİNMEYEN TARİHİ, NASIL ÇOCUK BAYRAMI OLDU

.

23 Nisan’ın çocuk bayramına dönüşme hikayaesini Özlem Kalkan kaleme aldı.

Bugün 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı.

Şu an Ortadoğu’da yaşanan savaş ve göç dolayısıyla, son verilere göre 1,7 milyon mülteci çocuğa ev sahipliği yapan ülkede, uzun yıllar bir gelenek haline gelen ve çocuk bayramı olarak kutlanan bu önemli gün, egemenliğimizin de 102. yılı olarak kutlanıyor.

Savaşların geride bıraktığı en acı miras, ne yazık ki öksüz ve yetim çocuklar olmuştur. Balkan savaşları öncesinde Osmanlı İmparatorluğu içerisinde başlayan toplum içindeki yardımlaşma fikrinin, bir süre sonra kurumsallaşmayı dayatması sonucu bazı kanunların çıkarılması gerekmiştir.

Bunların en önemlilerinden biri de Darüleytamlar idi.

Osmanlı Devleti’nde Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra şehit çocukları veya hastalıktan vefat eden asker çocuklarının himayesi ve eğitimi için, 25 Kasım 1914 tarihinde Maarif Nâzırı Ahmet Şükrü Bey’in teklifiyle kurulmuş.

YETİM KALAN ÇOCUKLAR EVLATLIK VERİLDİ

Balkan, Çanakkale, Trablusgarp, 1.Dünya savaşı ve Rumeli’yi terk edenlerin yarattığı kaos sonucu yetim kalan binlerce çocuğun himayesini içeren ve sorunlarına da çözüm bulmayı hedefleyerek açılan D’arületaym’lar, bir süre sonra yetersiz kalınca çocukların bir kısmı evlatlık olarak verilmiş, salgın hastalıklardan dolayı kalan darüleytamlar da hastaneye dönüştürülmüş.

BAĞIŞ TOPLANAN GÜN 23 NİSAN

İstanbul’un işgali sonucu ve mücadelenin merkezinin de Ankara olması sebebiyle Anadolu yetimleri Ankara himayesine alınmış; adı Himaye-i Etfal’ e çevrilen (Bugünkü Çocuk Esirgeme Kurumu) kurumdaki muhtaç çocuklar 1922 yılı meclis açılışının yıldönümünde ön plana çıkarılmış.

O dönem Hakimiyet-i Milliye gazetesinin bir odasında faaliyetlerini sürdürmeye çalışan kurumun başkanı Doktor Fuad Omay, Mustafa Kemal’e ulaşarak meclisin açılış günü çocuklar için etkinlik yapılmasını rica etmiş.

Rozet ve kumbaralarla yetim çocuklar için bağış toplanan bir gün haline gelmesiyle yardımlar daha da hızlanmış, yetim kalanların da bu yardımlar kanalıyla (yiyecek, giyecek, oyuncak, kitap ve eğitim imkanı sağlanarak) mutlu edildiği bir güne dönüşmüştür.

1926 yılı itibariyle de bu özellik dikkate alınarak 23 Nisan Çocuk Bayramı olarak kutlanmaya başlamış.

1929 yılında çocuk haftası 7 güne çıkarılıp törenler ülke geneline yayılmış; yine aynı tarih itibariyle hem eğitimdeki çarpık otoriteye dikkat çekmek hem de çocukları korumak amacıyla tepebaşı tiyatrosundaki ”Dayak” adlı tiyatro oyunu sergilenip dayağın devlet tarafından yasaklanması konusunda ön çalışma yapılmıştır.

1975 yılından bu yana da uluslararası resmi tören olarak kutlanmaktadır.

Çocuk Bayramı olarak ilan edilmesi ile birlikte Milli Hakimiyetin de Bayramı olan bu önemli günün adım adım tarihçesi:

–  15 Ocak 1920: İstanbul’da Osmanlı’nın son “Meclis-i Mebusan”ı açıldı.

–  16 Mart 1920: İstanbul işgal edildi. İşgal kuvvetleri bazı milletvekillerini tutukladı.

–  18 Mart 1920: “Meclis-i Mebusan” kapanış toplantısı yaptı.

–  19 Mart 1920: Mustafa Kemal, “Olağanüstü yetkiler taşıyacak bir meclisin” Ankara’da toplanmasının sağlanacağını ilan etti. Meclis ile ilgili bildiri doğrultusunda yurdun her yerinde seçimler yapıldı.

–  22 Nisan 1920’de yapılan çağrıyla Millet Meclisi 23 Nisan’da toplandı.

–  Millet Meclisi, 24 Nisan 1920’da Mustafa Kemal Paşa’yı başkan seçti.

Milli Hakimiyetin 102 yılı ve Çocuk Bayramı hepimize kutlu olsun..Odatv