‘KÖLELİK’ TEKLİFİ KOMİSYONDAN GEÇTİ

Patronlara teşvik üzerine teşvik öngören, işçileri ise esnek ve güvencesiz çalışmaya mahkûm eden torba yasa teklifi komisyonda kabul edildi.

Sermaye örgütleri memnun, Sendikaların tepkileri ise sürüyor.

EMEK SERVİSİ

İş yaşamında esnekliği ve güvencesizliği artıran, kayıt dışı işçi çalıştıran patronları ödüllendiren, patronlara İşsizlik Fonu’ndan bol kepçe teşvik verirken ülkedeki her 4 işçiden birini iş güvencesi ile kıdem tazminatı hakkından mahrum bırakmayı hedefleyen torba yasa teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi.

Komisyonda teklife vergi ve SGK borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili maddeler de eklendi. Teklifin komisyondan geçmesini sevinçle karşılayan patronlar “Uzun süredir bu müjdeyi bekliyorduk” açıklaması yaparken, sendikaların tepkisi sürüyor.

‘KÖLE İŞÇİLER’ GELİYOR

Komisyonda önceki akşam kabul edilen ‘İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’nde işçiler açısından ciddi hak kayıplarına yol açacak düzenlemeler yer alıyor. Teklifte yer alan düzenlemelerden bazıları şöyle:

♦ 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçiler koşulsuz olarak belirli süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılabilecek. Tüm işçilerin dörtte birini oluşturan bu işçiler sözleşmeleri bittiğinde kıdem tazminatı alamayacak, iş güvencesiyle ilgili yasalardan yararlanamayacak.

♦ 25 yaşından küçük olup bir ay içinde 10 günden az çalışan işçilerin yaşlılık aylığı primi ödenmeyecek. Böylece bu işçilerin emeklilik ve sosyal güvenlik hakkı tırpanlanacak.

♦ İş sözleşmesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenler ile kayıt dışı çalışan işçilerin çalıştıkları işyerlerine başvurmaları ve bu işyerlerinde fiilen çalıştırılmaları durumunda, patronlara her ay SGK’ye ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 TL destek verilecek. Böylece kayıt dışı işçi çalıştıran patron, yasa dışı çalıştırma olduğunu kabul ederse işsizlik fonundan destek alacak. Üstelik bu patronlara idari para cezası verilmeyecek, bunlar sigorta prim indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanmaya devam edecek.

♦ Kısmi zamanlı çalışma teşvik edilecek. Tam zamanlı çalışıyorken 31 Aralık’a kadar kısmi süreli çalışmaya başlayanların ücretleri, ‘çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi süreli yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az 6 ay çalışması’ koşuluyla gelir vergisinden istisna olacak.

♦ İşsizlik Sigortası Fonu’ndan patronlara daha fazla kaynak aktarılacak. Cumhurbaşkanına kurumlar vergisini 5 puana kadar indirme yetkisi verilecek. SGK prim ve vergi borçları yapılandırılarak borçların 18 taksitle ödenmesine olanak tanınacak. Borcunu peşin ödemek isteyenlere indirim sağlanacak. Teklif, yurt içi veya yurtdışındaki döviz, altın gibi menkullerini kayıt altına aldıranlara vergi muafiyeti getirilmesini de öngörüyor.

PATRONLAR MUTLU İŞÇİLER TEPKİLİ

Teklifin komisyonda kabul edilmesi patronları sevindirdi. Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, özellikle vergi ve SGK borçlarının yapılandırılmasından büyük memnuniyet duyduklarını kaydetti. Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Halil Peltek, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan alacakları teşvik ve desteklere dikkat çekerek, düzenlemenin ekonomiyi canlandıracağını öne sürdü. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu üyesi ve Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu “yürüttükleri çalışmaların olumlu sonuçlanmasından” duydukları memnuniyeti dile getirdi.

Sendikalar ise tepkili. TÜMTİS’ten yapılan açıklamada, bu teklifin çalışma yaşamını esnekleştirerek bütünüyle kuralsız hale getireceğine dikkat çekildi. Açıklamada, “Yeni kölelik yasası kabul edilemez. Bu teklif ile işverenlere cennet, işçilere cehennem vadediyorlar. Sermaye ne istiyorsa onu yapıyorlar. Bizden de bu hak tanımaz, adaletsiz girişime sessiz kalmamızı bekliyorlar. Asla kabul etmeyeceğiz, sessiz kalmayacağız!” dendi.

Petrol-İş’in 22-23 Ekim’de toplanan Genişletilmiş Başkanlar Kurulu da yayımladığı bildirgede teklifi eleştirdi. 25 yaş altı ve 50 yaş üstü işçilerin kıdem tazminatı hakkının ortadan kaldırılacağına işaret edilen bildirgede, “Toplam istihdamın neredeyse üçte birine yaklaşan emekçilerin en temel haklarını gasp edecek bu paket geri çekilmelidir. Esnekleşme, güvencesizleşme ve örgütsüzleşmeye yol açacak düzenlemelere karşı işçi konfederasyonları ve sendikalar uyanık olmalı, kıdem tazminatında gösterdiğimiz kararlı duruş bu konuda da sergilenmelidir” ifadeleri kullanıldı.

BU TEKLİF GENEL KURUL’DAN GEÇMEMELİ

DİSK Genel-İş Sendikası, belirli süreli iş sözleşmeleri ile kölelik düzeninin getirilmek istendiğini vurguladı. Bu teklif Meclis Genel Kurulu’ndan geçerse patronların istedikleri zaman işçileri işinden edebileceğine dikkat çeken sendika, “Hem de kıdem, ihbar ve kötü niyet tazminatı ödemeden! İşçi sınıfının mücadele ederek kazandığı haklarından elinizi çekin!” açıklaması yaptı.

DİSK Nakliyat-İş Sendikası da bugün direnişte olan Uzel Makina ve Metro Market’in önünde direnişteki işçilerle birlikte torba yasa teklifini protesto edeceğini duyurdu.

***

AKP’Lİ VEKİLDEN İTİRAF

Komisyonda konuşan AKP Milletvekili Cemal Öztürk, düzenleme yasalaştığında halen düzenli çalışan her dört genç işçiden birinin kısa çalışma sistemine geçmesini beklediklerini söyledi. 25 yaş altında 3 milyon 449 bin 393 gencin kayıtlı çalıştığını belirten Öztürk, bu 3,5 milyon gencin yüzde 25’inin (862 bin kişi) kısa çalışma modeline geçmesini beklediklerini kaydetti. Bu da halen düzenli bir işte tam zamanlı çalışıp tam maaş alan en az 862 bin gencin kısa çalışma modeline geçeceği, dolayısıyla bu gençlerin maaşının düşeceği anlamına geliyor. Öte yandan bu rakamın iyimser olduğunu söyleyen sendikacılar, kayıtlı çalışan 1 milyondan fazla işçinin patronların baskısıyla kısa çalışmaya geçmek zorunda kalabileceğini vurguluyor.

***

KYK borçları silinmeyecek

Komisyon görüşmelerinde AKP milletvekillerinin önergesiyle teklife ‘vergi yapılandırması’na ilişkin maddeler eklenirken, HDP’nin KYK borçlarının silinmesi teklifi kabul edilmedi. HDP’nin sunduğu önergelerden birinde gençlerin katkı ve öğrenim kredisi borçlarının tamamının ve bir defaya mahsus olmak üzere sulama birliklerine üye çiftçilerin borç faizlerinin silinmesi isteniyordu. Bu önerge de dâhil olmak üzere HDP’nin verdiği dört önergenin tamamı, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.