AVRUPA’DA DOĞALGAZ FİYATLARINDA ASTRONOMİK ARTIŞ: Türkiye’yi de etkileyecek

Avrupa’da Ekim 2020’de 180 dolar olan bin metreküp doğalgazın fiyatı bugün 943 dolarla rekor kırdı. Arz ve stok sorunu fiyatları uçurdu. Türkiye’de de gelecek aydan itibaren gaz ve elektrikte yüksek oranlı zamlar bekleniyor.

Avrupa’da doğalgaz fiyatlarındaki astronomik artış devam ediyor. Kıtada gaz fiyatları için gösterge olan Hollandalı Title Transfer Facility’de (TTF) ekim vadeli bin metreküp gazın fiyatı bugün tarihi yükselişle ilk defa 900 dolar seviyesi aştı ve 943 doları gördü.

Dün 800 doları aşarak rekor kıran gaz fiyatında bugün de sert artış yaşandı.

FİYAT BİR YILDA 5’E KATLANDI

Rus Gazprom’un bu yıl için fiyat tahmini 1000 metreküp başına 200 ila 206 dolardı.

Geçen yıl ekim ayında Avrupa’daki doğalgaz fiyatı ise 1000 metreküp başına 180 dolar düzeyindeydi.

Böylece bir yılda Avrupa’da gaz fiyatları beşe katlanmış oldu.

Kıtada birçok ülkede doğalgaz ve elektrik faturaları zamlanırken, elektrik üretimi için kömür kullanımındaki artış kömür fiyatlarını da yukarı itti.

ARZ VE STOK SORUNU FİYATLARI YUKARI İTİYOR

Rusya’nın Avrupa’ya tedarik ettiği gazın azalması ve Avrupa’da stokların çok düşük seviyelerde olması, fiyat artışında temel nedenler olarak etkili oluyor.

Independent Commodity Intelligence Service’in (ICIS) verilerine göre, Rusya’nın Yamal boru hattıyla Belarus, Polonya ve Almanya’ya aktardığı doğalgaz miktarı ağustosta günlük 20 milyon metreküpe kadar geriledi. Boru hattından normalde aktarılan doğalgaz miktarı günlük 81 milyon metreküp civarında bulunuyordu.

ICIS Avrupa Gaz Analisti Tom Marzec-Manser, Gazprom’un Avrupa’ya doğalgaz aktarımını azaltarak Kuzey Akım 2’nin gerekliliğini vurgulamak isteyebileceğini söylüyor.

Bazı uzmanlar, mevcut seviyelerin spekülatif olduğunu ve önümüzdeki günlerde sert düşüşler de görülebileceğini belirtiyor ancak geçen yıla kıyasla yüksek seviyelerin bir süre daha devam etmesi bekleniyor.

TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLEYECEK?

Türkiye’nin boru hatları üzerinden şu an bin metreküpünü yaklaşık 240 dolara satın aldığı Rus gazının fiyatının ekim başında 270 dolara yükselmesi bekleniyor. Yani, Türkiye’nin uzun dönemli sözleşmeyle aldığı gazın fiyatı Avrupa’daki mevcut astronomik seviyeye çıkmayacak.

Ancak geçen yıl dibe vuran sıvılaştırılmış doğalgaz fiyatlarının da Avrupa’daki fiyatlar gibi hızla artması nedeniyle BOTAŞ’ın ithalat maliyetleri hızla artacak.

GazDay Genel Müdürü Mehmet Doğan, bu kış aylarında doğalgaz ve elektriğe çok yüksek zamların gelmesinin kaçınılmaz olduğunu, aksi takdirde BOTAŞ’ın çok ağır zarara gireceğini söyledi.

Türkiye’de son olarak temmuzda doğalgaza yüzde 12, elektriğe yüzde 15 zam yapılmıştı. Doğalgazda eylül ayı için mesken tarifesi sabit kalırken, sanayi ve elektrik üretim amaçlı tarifeye yüzde 15 zam yapılmıştı.

Uzmanlar ekim ayından itibaren tarifelerde yüksek oranlı zamlar bekliyor. Zammın tek sefer yerine aylara dağıtılması muhtemel görülüyor.