HEM PAYLAŞIMCI HEM EĞLENCELİ BİR KARADENİZ GELENEĞİ, SOĞUĞUN ŞENLİĞİ: Kalandar

.

Bu yıl kalandar kutlamaları, Kuzey Irak’ta yaşanan 9 şehitlerimiz dolayısı ile genelde kutlamalar yapılmamıştır. Tüm şehitlerimize rahmet, Ailelerine başsağlığı diliyoruz

Hem paylaşımcı hem eğlenceli bir Karadeniz geleneği, soğuğun şenliği: Kalandar

Rumi takvime göre ocak ayının 14’üne gelen gündür kalandar günü. 13 Ocak gününü 14’üne bağlayan gece, Karadeniz’de özellikle Trabzon’da kalandar gecesi olarak kutlanır. Kalandar gecesinde kalandar sofrası kurulur ve “çanta atmak” gibi eğlenceli etkinlikler yapılır.

Kurulan kalandar sofrasının lahana sarması, mısır ve patates haşlaması (geleneksel yetiştirilen), kabak tatlısı ve fındık gibi yiyecekler olmazsa olmazlarıdır. Aile bireyleri toplanır ve kalandar yemeğini bir kutlama havasında yerler.

Çanta atmak geleneği kalandar gecesinin oldukça eğlenceli ve paylaşımcı bir geleneğidir. Çanta atmak için gençler havanın kararmasının hemen ardından evlerinden çıkarlar.

Gençler, komşu evlerin kapısını çalarak ucuna uzunca bir ip bağladıkları ve içine kuruyemiş başta olmak üzere hediyeler koydukları çantaları evlerin kapısından içeri atarlar.

Ev sahibi ise çantadaki hediyeyi alır ve yerine yenisini koyar. Çantayı atan kişi ipiyle geri çeker ve ev sahibinden hediyesini almış olur.

-Foto: Asiye Aktaş Kekeva-

Kalandar manileri:

Kalandar soğuğunda

Ya bakın kaldık dara

Açın siz kapıları

Biz geldik kalandara

…

Ne olursa alırız

İste gelduk kapiniza

Selam verduk yapinıza

Selamumi almasanız

Daha gelmem kapinıza

-Foto: Asiye Aktaş Kekeva-

Çanta atarken tanınmamak çok önemlidir. Bu nedenle gençler genellikle değişik giysiler içinde dolaşırlar. Çalınan kapılarda ev sahibinin “Kim o?” seslenmesine karşılık tanınmamak için ses değiştirerek cevaplar verilir ve eğlenceli diyaloglar yaşanır.

Çanta atma geleneği geçmişte sevgili ya da nişanlı gençlerin birbiriyle hediyeleşmesini sağlamıştır. Genç aşıklar, kalandar gününde sevgililerinin evlerine attıkları çantaların içine özel hediyeler koyarlar ve birbirlerine ulaştırırmış.

Kalandar gecesi ile ilgili farklı inanışlar var ve bu inanışlar halen hüküm sürmekte.

Örneğin; kalandarda eve ilk giren kişinin uğur getireceğine inanılır bu sebeple temiz ve düzgün giyinmeye özen gösterilir, bu gecede birine su vermek uğur sayılır, bu sebeple aile büyüklerine su taşınır ve bu gecenin sabahında denize bakmanın uğur getireceği söylenir.

Kalandarınız Kutlu Olsun

Bir de kalandar türküsüyle,

karalankuş fol yapar

karağaç kovuğuna

vay olsun bekarlara

kalandar soğuğunda