BAHARI MÜJDELEYEN İLK CEMRE HAVAYA DÜŞTÜ

.

Kış aylarının sonuna yaklaşıldığı ve bölgemize kar yağışının daha yeni düştüğü bu günlerde baharın gelişini haber veren cemrenin ilki de bugün 20 Şubat’ta havaya düştü.

Doğu kültüründen gelen halklar arasında yüzyıllardır devam eden doğanın uyanışı olarak kabul edilen baharın müjdecisi ilk cemredir.

Halk arasında cemreler sırasıyla 1 hafta arayla sırasıyla havaya, suya ve toprağa düştüğüne inanılır.

Birinci cemre havaya: 19-20 Şubat

İkinci cemre suya: 26-27 Şubat

Üçüncü cemre toprağa: 5-6 Mart tarihlerinde düşer.

Baharın müjdecisi, havaların ısınmasına neden olduğuna inanılan cemre Şubat ayında başlayıp Mart ayında sona eren cemre dönemi, havaya, suya ve toprağa düşmesiyle sona eriyor.

Cemre’nin sözlük anlamı kor yani ateştir. Halk arasında ise sıcaklığın artması olarak bilinir.

İlk cemre, genellikle Şubat ayının sonlarında düşer. Bu dönemde hava sıcaklıklarının artmaya başlaması, kışın soğuk ve sert geçişinin sona ermesi olarak kabul edilir.

İkinci cemre suya düşer. İkinci cemrenin düşmesiyle sular, göller, denizler ısınır.

Halk arasında cemrelerin düşmesiyle hava, su ve toprağın ısındığına, buzların erimeye, doğanın uyanmaya başladığına, topraktaki tohumların filize, yaprağa ve çiçeğe durmaya başladığına inanılır. Böylece baharın başlamasıyla bahçelerde sebze tohumlarının ekimi, ağaç dikimi başlıyor.

Azerbaycan Türklerinin yaratılışla ilgili eski inançlarından kaynaklanan ve Nevruz Bayramından önce, yılın son Çarşamba gününde yapılan, “Boz Ayın Dört Çarşambası”, uygulamasını ifade eden “Cemle” sözcüğü de “Cemre” ile aynı kelimedir.

Ayrıca halk arasında cemre düşmesiyle birlikte Hıdrellez ve Nevruz kutlamaları başlamaktadır.

Cemre düşmesi kültürümüzde de önemli bir yere sahiptir. Kültür ve edebiyat alanında da kendine yer bulmuştur.

Osmanlı zamanında Divan şairleri cemre zamanlarında önemli kişilere övgü şiirleri yazarlardı. Bu şiirlere ‘cemreviye’ denilmektedir.

Anadolu’da yaygın olarak kullanılan geleneksel halk takviminde “yıl ‘Kasım Günleri’ ve ‘Hızır’ olarak kabul edilen kış ve yaz diye 2’ye bölünür.

Kasım günleri, miladi takvime göre 8 Kasım’da başlıyor ve 179 gün sonra 5 Mayıs’ta sona eriyor. Kasım günleri, 4 yılda bir şubat ayı 29 çektiği zaman 180 gün oluyor.

Hızır günleri ise 6 Mayıs’ta başlıyor ve 7 Kasım’a kadar 186 gün sürüyor. Cemrelerin düşmesi, Kasım günlerinden Hızır günlerine, başka bir ifadeyle kıştan bahara geçişin sembolleri olarak gösteriliyor.