KÂRDA DEVASA ARTIŞ | Ücrette büyük kayıp!

.

2010’da bir metal işçisinin ücreti asgari ücretten yüzde 91 fazlayken 2023’te ise sadece yüzde 8 fazla. Aynı dönemlerde Ford Otosan’ın kâr oranındaki artış ise yüzde 3200.

Asgari ücrete yapılan zam sonrası toplu sözleşme imzalanan iş yerlerinde ortalama işçi ücretleriyle asgari ücret arasındaki makas iyice daraldı. Yıllar içinde sendikalı iş yerlerinde ücretler asgari ücret seviyesine düşerken firmaların kâr oranı ise katlanarak arttı.

2010’da bir metal işçisinin aldığı ücret asgari ücretten yüzde 91 fazla iken bugün yüzde 8 fazla. 2010’da net kârı 566,3 milyon TL olan Ford Otosan’ın 2022’deki net kârı ise 18,61 milyar lira.

Verilere göre, Ford Otosan’ın kârını 32 artırdığı dönemde, asgari ücretle kıyaslandığında metal işçilerinin kaybı 83 puan oldu.

ORTALAMA ÜCRET SADECE YÜZDE 8 FAZLA

2023’ün ikinci yarısında geçerli olacak asgari ücret BRÜT 13.414 lira, NET 11.402 lira olarak açıkladı.

Asgari ücretli bir işçinin saat ücreti BRÜT 59,62 TL olurken, MESS grup sözleşmesi kapsamında olan iş yerlerinde ise Temmuz ayı itibariyle işe yeni giren işçilerin ücreti asgari ücretin sadece yüzde 8 fazlasına denk geliyor.

Toplu sözleşmede belirlenen ‘asgari ücretin yüzde 8 fazlası’ uygulamasına göre Temmuz ayı itibariyle işe yeni girecek olan bir metal işçisinin saat ücreti BRÜT 64,38 TL olurken; metal fabrikalarında kıdemi 10 yıla kadar olan pek çok işçinin saat ücreti bu rakamın altında kaldı.

Bu durumda olan işçilerin saat ücretleri BRÜT 64,38 TL seviyesine çekilirken; 10 yıl ve üzeri kıdemi olan işçilerin ücretlerinde ise bir değişiklik olmayacak.

 METAL İŞÇİSİ BİR ASGARİ ÜCRET KAYBETTİ

Birleşik Metal-İş’in 2019-2021 dönemi MESS grup sözleşmesi sürecinde hazırladığı “metal işçisinin gerçeği” başlıklı rapora göre, 2010 yılında metal iş kolunda ortalama ücret BRÜT 1.393 TL iken asgari ücret BRÜT 729 TL’ydi. Yani iş kolundaki ortalama ücret asgari ücretten yüzde 91 fazlaydı.

2023’te ise metal iş kolundaki ortalama ücret asgari ücretin sadece yüzde 8 fazlası. Verilere göre metal işçilerinin bu dönemde asgari ücretle kıyaslandığında kaybı 83 puan oldu. Bir başka deyişle metal işçilerinin ücretlerinde 2010’dan bu yana yaşanan kayıp neredeyse bir asgari ücret seviyesinde oldu.

FORD’UN OTOSAN’IN KÂRI YÜZDE 3200 ARTTI

Metal iş kolunda ücretlerin 83 puan eridiği dönemde patronların kârı ise katlandı.

Örneğin Türk Metal’in örgütlü olduğu Koç Holdinge ait Ford Otosan’ın 2010’daki net kârı 566,3 milyon TL iken 2022’deki net kârı ise 18,61 milyar TL oldu. Veriler Ford Otosan’ın kârını 32 kat, yani yüzde 3200 artırdığını ortaya koyuyor. evrensel

‘10 YILDIR ÇALIŞIYORUM, ASGARİ ÜCRET ALIYORUM’

Gözde MEYDAN

Kocaeli

Kocaeli’de faaliyet sürdüren, Türk-İş’e bağlı Türk Metal’in örgütlü olduğu iş yerlerinde çalışan işçiler, asgari ücretin açıklanmasıyla fabrikalarda yeni toplu sözleşme sürecinde talep edilecek zammın tartışıldığını ifade etti. İşçiler yıllardır çalışmalarına rağmen ücretlerinin asgari ücretle eşitlenmesine tepkili.

Bir Ford Otosan işçisi, “Şaka gibi, 10 yıl oldu çalışalı, asgari ücret alıyoruz resmen. Yanımızdaki yan sanayiler bizden fazla alıyor. Tabii ki alsınlar, az bile ama Ford Otosan’ın hiçbir özelliği kalmadı. Asgari ücret ocak ayında da zamlanacak, 14 bini rahat bulur. Sözleşmede istediğimiz zammı alamazsak burada çalışmanın da anlamı yok. Ne insan gibi çalışıyoruz ne de insan gibi yaşayacak ücret alıyoruz” dedi.

Açıklanan tutarın ardından fabrikadaki herkesin toplu sözleşmeyi konuştuğunu ifade eden bir başka Ford Otosan işçisi de “Asgari ücretle neredeyse aynı duruma geldik yine.

Buradaki herkes şu an sözleşmeyi konuşuyor, asgari ücretli bunu aldıysa biz ne alacağız diye. Çünkü bizim sözleşmeden beri asgari ücrete neredeyse yüzde 200 zam aldı. Biz ne alacağız? Herkes alım gücümüz iyice düştü yine her şeye zam gelecek diyor” diye konuştu.

“ARA ZAM YAPILMALI”

Çelik Halat fabrikasında çalışan bir işçi de şunları söyledi: “Yeni işe başlayacak bir işçinin saat ücreti 64 TL iken, 10 yıllık bir operatörün saat ücreti 65 TL. Bunca yıllık emeğimizin hiçbir karşılığı yok yani.

 Asgari ücret arttıkça bizim maaşımız eriyor. Şu an fabrikanın çoğu işe yeni giren işçinin ücretini alıyor. Üstelik bizim fabrikamızda geçtiğimiz günlerde bakım bölümünde çalışan arkadaşlarımızın ücretlerine zam yapıldı.

Demek ki işverenler istediğinde sözleşmede yazandan farklı olarak zam yapabiliyor. Sendikaya bunu sorduğumuzda önce yalanladılar, sonra zam yapıldığını kabul etmek zorunda kaldılar. Bakımcı da ben de aynı sendikaya üye değil miyim? Sendikanın burada sesini çıkarıp tüm işçiler için zam istemesi gerekir.”

Yaklaşık 5 yıldır Federal Mogul’da çalışan bir işçi de “Saat ücretimiz asgari ücretle eşitlendi neredeyse, yeni giren işçi ile aynı paraya çalışıyoruz. Sözleşme döneminden önce ara zam yapılmalı muhakkak. Son ara zamda gördük ki eğer bir ses olmazsa ne sendika ne patronlar zam için adım atar. Mutlaka bir ses olmalı” diye konuştu.