YOKSUL KESESİNDEN ŞATAFATA MİLYARLAR

.

İktidara, bakanlıklara hâkim olan şatafat tüm kamu kurumlarına yayılıyor. Onlarca yıl kullanılması mümkün olan büro eşyaları için milyarlarca lira kaynak harcanıyor.

2024’ün on ayında büro eşyası alımı için yapılan harcama 3 milyar liraya dayandı.

Milyonlarca asgari ücretli karınlarını bile doyurmaya yetmeyecek 22.104 liranın şokunu yaşıyor. Memur ve emekliler de benzer bir son korkusuyla bekliyor.

Recep Tayyip Erdoğan’ın dalga geçercesine yaptığı “Enflasyona ezdirmeme sözümüzü tuttuk” açıklaması öfkeyi büyütürken ekonomi bürokrasisinden, ekonomik krizden kurtulmak için “birlikte fedakârlık” çağrıları geliyor.

“Fedakarlık” denildiğinde iktidarın aklına sadece yoksul milyonların geldiğine, bu geniş kitlenin sadece seçim arifelerinde gönüllerini alıcı bir iki düzeltme dışında iktidarın öncelikleri arasında yer almadığına yıllardır tanıklık ediliyor.

Kamu özel işbirliği projeleri gibi iktidara yakın sermaye çevrelerine servet transferi sağlayan verimsiz kamu yatırımları ile çarçur edilen kamu kaynaklarının yanında yapılan israf harcamalarının da ekonomik krizi tetikleyici niteliği biliniyor.

YETKİ MERKEZİLEŞTİKÇE DEVLET BÜYÜDÜ

AKP döneminde devlet yönetiminin Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na devredilmesiyle ters orantılı olarak kamu binaları büyüdü, kamuda çalışanların sayısı arttı, yeni görevler yaratıldı, nepotizm tüm kamuya hâkim oldu, yüksek yerlerde yakınları, tanıdıkları olanların hemen hepsine de üst düzey görevler tanımlandı.

Kamunun israf harcamaları arasında önemli yer tutan yeni bina yapımı, bina kiralamaları ölçüsüzce artarken altlarına birer koltuk verilenler de devlet ciddiyetiyle bağdaşmayacak şatafatta makam odası düzenleme yarışına girdi.

Geçmiş yıllarda bütçe harcamaları içinde dikkate alınmayacak kadar küçük rakamların yer aldığı bu kalemin faturası son yıllarda milyarlara dayandı.

KOLTUK, MASA HARCAMASI

Bütçe analitik rehberinde “Büro ve İşyeri Mefruşatı Alımları” başlığı altında yer alan ve hastane, okul gibi alt başlıklarla devam eden bu harcama kalemi içindeki büro mefruşatı alımları şampiyonluğu diğerlerine hiç kaptırmadı. 

Okulların dökülüyor olması, şehir hastaneleri dışındaki hastanelerin olanaklarının yetersizliği malum. Ancak bunlar için yapılan harcamalar ofis harcamalarının yanına bile yaklaşamıyor.

“Bu harcama ne almak için yapılıyor?” sorusunun yanıtı, yine bütçe hazırlanırken kullanılan rehberde şöyle tanımlanıyor; “…hizmet, çalışma ve işyerlerinin, okulların, hastanelerin, sosyal tesislerin donatımı ve döşemelerinde kullanılan eşyalar ile hizmetin, çalışmanın ve işin gerektirdiği büro masası, koltuk, misafir koltuğu, sandalye, sehpa, kütüphane, dosya dolabı, karteks dolabı, daktilo ve bilgisayar masası, okul sırası, hasta yatağı, sedye, hasta arabası, çelik kasa, perde…”

ŞATAFAT YUKARIDAN YAYILIYOR

Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar, Ankara’daki genel müdürlüklerdeki şatafat dolayısıyla aşağıya doğru yayılıyor. Belediye başkanlarının, rektörlerin odalarındaki varaklı mobilyalar, deri koltuklar, lüks banyoların haberleri birbirini izliyor.

İktidar halk yoksullaştıkça artan israf harcamalarının ekonomik sonuçları yanında oy kaybına da yol açması nedeniyle her biri kâğıt üzerinde kalan ye genelge yayımladı bugüne kadar… Sonuncusu büyük oy kaybı yaşadıkları 31 Mart yerel seçimlerinden sonra geldi.

Mayıs içinde yayımlanan ve öncekilerden farklı olarak cezai yaptırımlar da içeren bu genelgede bilinen tüm israf kalemleri ile ilgili uyarılar yer aldı. Bunlardan biri de şuydu:

“Zorunlu haller hariç mobilya, tefrişat ve ofis donanımı gibi demirbaş alımları, 3 yıl süreyle durdurulacak.”

Öncekiler gibi bu hükme de uymadı bürokrasi, hatta genelgenin yayımlandığı aydan sonra sürekli yüksek harcamalar yapıldı.

MİLYARYAR HARCANDI

2024’ün Ocak ayında 300.000 TL olan büro mefruşatı Kasım’da 501,8 Milyon TL’ye çıktı.

İktidarın yayımladığı tasarruf genelgesi de bu harcamadaki artışı engellemeye yetmedi. 10 ayın sonunda büro mefruşatı için yapılan harcama 2,9 milyar lira oldu. Bu tertipten okullar için yapılan harcama 957 milyon lira, hastaneler için yapılan ise 331 milyon lirada kaldı.

2006 yılından bu yana geçen süreçte masa, sandalye, koltuk, perde, halı gibi büro eşyası alabilmek için harcanan tutar 10 milyar TL’yi aşıyor.

2006 yılında 33 milyon liralık harcama yapılırken bu rakam 2022’den bu yana milyarlarla ifade ediliyor. 2022’de 1,3 milyar lira, 2023’te 4,3 milyar TL’lik harcamaya imza atıldı.

Dayanıklı malzeme kabul edilen ve onlarca yıl kullanılması mümkün olan bu eşyalar için sürekli ve artan oranda harcama yapılmasını israf dışında bir kavramla açıklamak mümkün mü?BirGün